دکتر صادق حسنی

دیپلماسی شهری :

جهانی شدن و تغییر در شیوه های تولید و انباشت سرمایه موجب تحول در شهرها و نقش و کارکرد آنها در جامعه بین الملل گردیده است. 

شهرها آیینه تمام نمای پیشرفت و تغییرات شگرف در حوزه های اقتصادی، اجتماعی و فنی به شمار میروند و خط مقدم جبهه ،پست مدرنیسم، در وجه فضایی و اجتماعی آن به حساب میآیند.

با روندهای موجود در نحوه تولید و ارتباط میان واحدهای قلمرویی در سطح بین المللی که در قالب تقسیم کار تجلی مییابد، اثرات جهانی شدن بر این تقسیم کار و تحلیل ارتباطات فراملی شهرها، به معرفی مفهوم دیپلماسی شهری پرداخته و کارکردهای ان تبیین میگردد..

در جهان امروز با چندلایه شدن جوامع، دیپلماسی رسمی به تنهایی قادر به شناسایی، مـدیریت و تامین تمامی نیازهای شـهروندان خـود در تعـاملات بین‌المللی نیست، چرا که وابستگی متقابل شـهروندی میان ملت‌ها، گسترده و فراگیر شده و جوامـع نیازمنـد نماینده‌های متخصص به ویژه در زمینه‌های شهری هستند تـا از ایـن طریـق بتواننـد عـلاوه بر اینکـه بـه مشکلات عدیده که در میان تمامی مشـترک‌هـا ملـت است فایق آیند و بتوانند از فرصت‌های بومی خـود نیـز بهره‌مند شوند.

در اینجا مفهوم دیپلماسی شهری به عنوان تأکید بر نقش شهرها در تحکیم صلح و آرامش آمده است. با این وجود، بدون شک طیف وسیعی از اقدامات دولتهای محلی در عرصه بین الملل نیز میتواند لقب دیپلماسی شهری به خود بگیرد

دیپلماسی شهری را به عنوان مقوله ای متفاوت از همکاریهای توسعه ای با تأکید بر دیپلماسی و دیپلماسی ملی با تأکید بر شهر میتوان بشمار آورد.

دیپلماسی شهری را میتوان با توجه به اینکه کنشگران غیرحکومت مرکزی در آن حضور دارند، غیر سنتی خواند. وجه اقتصادی دیپلماسی شهری بسیار پررنگ است و میتوان حتی آن را گونه ای از دیپلماسی اقتصادی دانست. اساس شکل گیری دیپلماسی اقتصادی مبتنی بر کاستی های دیپلماسی سنتی برای تحقق اهداف سیاست خارجی و تأمین منافع بازیگران دولتی و غیردولتی عرصۀ بین الملل درچارچوب تعاملات فزاینده و چند وجهی اقتصاد جهانی است . دیپلماسی اقتصادی پیشتردیپلماسی بازرگانی خوانده میشد .

که در پی ملی کردن صنایع در بسیاری از کشورها در دهه های پنجاه تا هفتاد در قرن بیستم ظهور یافت و دیپلماتها به تدریج در مسائل بازرگانی درگیر شده و به فروش محصولات صنایعِ ملی شده کمک میکردند.

دیپلماسی شهری که بارزترین نمود آن را در همکاریهای بین شهری میتوان ملاحظه کرد، گونه ای از تمرکززدایی در مدیریت روابط بین الملل است که بازیگران کلیدی آن ، مقامات و مسئولین محلی هستند. دیپلماسی شهری را میتوان نشأت گرفته از ۴ عامل دانست:

_ ناکافی بودن ابزارهای سنتی و متداول در دیپلماسی ملی برای حفظ صلح و آرامش

_جدایی میان توسعه و تنشزدایی در مناسبات فراملی

_به رسمیت شناختن فعالیتهای وسیعی که در حوزه ارتباطات میان شهرها به وجود آمده است.

_آگاهی از اینکه صورتبندیهای اجتماعی و سیاسی  شهرها را تحت تأثیر قرار میدهند.

دکتر صادق حسنی