دکتر صادق حسنی


کریدورهای بادی شهری :

کریدورهای بادی شهری (Urban Wind Corridors یا Ventilation Corridors) یکی از مؤثرترین راهکارهای اقلیمی برای کاهش اثر جزیره گرمایی شهری هستند. این کریدورها به صورت فضاهایی طراحی می‌شوند که امکان جریان آزاد هوا را از مناطق خنک‌تر (معمولاً پیرامون شهر یا نواحی سبز) به درون مناطق شهری فراهم می‌کنند.
ویژگی‌های کلیدی کریدورهای بادی شهری:
1. نقش عملکردی
تهویه طبیعی: کمک به جابجایی هوای گرم و آلوده از مرکز شهر به بیرون.
کاهش دمای هوای شهری: با ورود هوای خنک، دمای موضعی کاهش می‌یابد.
پخش آلاینده‌ها: مانع تجمع گازها و ذرات معلق در هوا می‌شود.
2. محل قرارگیری ایده‌آل
بین مناطق سبز اطراف شهر (پارک‌ها، زمین‌های کشاورزی) و مرکز شهر.
در امتداد مسیر باد غالب (prevailing wind direction).
امتداد دره‌ها یا رودخانه‌ها در صورت وجود، به دلیل تقویت اثر تونل باد.
3. طراحی کریدور بادی شهری:
الف) عناصر فضایی مؤثر:
خیابان‌های عریض و مستقیم: خیابان‌هایی که در راستای جهت باد غالب قرار دارند، به عنوان کانال‌های جریان هوا عمل می‌کنند.
پارک‌ها و فضاهای باز در طول مسیر: باعث تقویت اثر سرمایشی جریان هوا می‌شوند.
ممانعت از انسداد: پرهیز از ساخت و ساز بلندمرتبه در امتداد کریدور که مانع جریان هوا شود.
ب) نمونه طراحی عرضی:
| درختان بلند | پیاده‌رو | خیابان عریض (تهویه) | فضای سبز | ساختمان‌های کوتاه در حاشیه |
ج) نسبت‌های کلیدی:
نسبت ارتفاع ساختمان به عرض خیابان (H/W) باید پایین باشد تا جریان هوا مختل نشود.
عرض کریدور باید حداقل 50 تا 100 متر باشد (بسته به تراکم شهر و مقیاس باد).
4. ابزارهای شبیه‌سازی و تحلیل کریدورهای بادی:
CFD (Computational Fluid Dynamics): برای تحلیل جریان باد در مقیاس محلی.
ENVI-met: شبیه‌ساز ریزاقلیم شهری برای پیش‌بینی اثرات کریدورها در کاهش دما.
GIS و تحلیل جهت باد (Wind Rose): برای تعیین مسیرهای بهینه کریدور.
5. نمونه‌های موفق اجرا:
- سئول، کره جنوبی:
بازسازی رودخانه چئونگ‌گی‌چئون (Cheonggyecheon Stream) در مرکز شهر که به عنوان کریدور تهویه عمل می‌کند.
- پکن، چین:
در طرح جامع 2020، شبکه‌ای از کریدورهای بادی برای تهویه شهر در نظر گرفته شد (عرض 500 متر، طول بیش از 8 کیلومتر)

دکتر صادق حسنی